بررسی تأثیر انسجام اجتماعی بر میزان مشارکت بهره‌برداران در فعالیت‌های احیایی و اصلاحی مراتع قشلاقی استان گلستان

نویسندگان

  • احمد عابدی سروستانی دانشیار، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
  • سیده خدیجه مهدوی استادیار، گروه منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور، مازندران، ایران
  • فرامرز غفوری دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، مرتع‌داری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور، مازندران، ایران
  • محمدرضا شهرکی کارشناس ارشد اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گلستان، ایران
چکیده مقاله:

    نظر به اهمیت و نقش اساسی مشارکت و انسجام اجتماعی بهره‌برداران در موفقیت فعالیت‌های احیایی و اصلاحی، هدف این تحقیق، بررسی تأثیر انسجام اجتماعی بهره‌برداران مرتعی در میزان مشارکت آنها در اجرای فعالیت‌های احیایی و اصلاحی در مراتع شمال‌شرق استان گلستان در شهرستان گنبدکاووس می‌باشد. این تحقیق از نوع توصیفی-پیمایشی با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌بندی شده انجام شد. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه استفاده شد. روایی ابزار تحقیق با استفاده از دیدگاه کارشناسان منابع‌طبیعی و علوم اجتماعی و پایایی آن بر اساس نتایج ضریب آلفای کرونباخ برای متغیرهای اصلی تحقیق بررسی شد. جامعه آماری تحقیق را 461 بهره‌بردار در دو نظام بهره‌برداری عشایری و روستایی (461=N) تشکیل داده‌اند که 210 نفر از آنها با استفاده از جدول مورگان، به‌عنوان نمونه مورد مصاحبه قرار گرفتند. طبق نتایج به‌دست آمده از تحقیق به‌ترتیب بُعد تعامل با میانگین 75/3، بیشترین تأثیر و بُعد نزاع با میانگین 37/3 کمترین میزان تأثیر را در انسجام اجتماعی بهره‌برداران داشته است. یافته‌ها حکایت از آن دارد که بهره‌برداران در فعالیت‌های احیایی نسبت به عملیات اصلاحی در طرح‌های مرتع‌داری بیشتر مشارکت داشته‌اند. همچنین بین انسجام اجتماعی و میزان مشارکت بهره‌برداران در فعالیت‌های احیایی و اصلاحی طرح‌های مرتع‌داری، با ضریب همبستگی 744/0 در سطح اطمینان 99 درصد اطمینان رابطه مثبت قوی و معنی‌داری وجود داشت. همچنین بهره‌برداران عشایری انسجام بیشتری نسبت به بهره‌برداران روستایی داشته‌اند. ضمن اینکه میزان مشارکت در دو نظام بهره‌برداری عشایری و روستایی تفاوت معنی‌داری نداشتند. بنابراین می‌توان از توانمندی جوامع محلی در مناطقی که تعامل و انسجام بالا باشد، در اجرای فعالیت‌های احیایی و اصلاحی، ایجاد زمینه‌های شغلی به صورت فصلی و پاره وقت در اجرای طرح‌های مرتع‌داری و برگزاری دوره‌های مختلف آموزشی ترویجی با توجه به اولویت‌های بهره‌برداران، استفاده کرد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی تأثیر عملیات اصلاحی بر شاخص‌های سلامت مرتع در مراتع پارک جهان نما (استان گلستان)

مدیران مرتع باید در خصوص عوامل اکولوژیکی که سلامت مرتع را تعیین می نمایند، آگاهی داشته باشند. در این تحقیق از مدل آنالیز عملکرد چشم­انداز برای ارزیابی سلامت مرتع در سه چشم­انداز استفاده شد. نمونه­برداری در سه ترانسکت 50 متری انجام شد و 11 فاکتور مربوط به خاک بر روی آنها اندازه­گیری شد. سه مشخصه عملکردی شامل نفوذپذیری، پایداری و چرخه غذایی عناصر در سه چشم­انداز 1- مرتع قرق کامل 2- مرتع قرق نیمه­...

متن کامل

رژیم غذایی گوسفند دالاق در مراتع قشلاقی شرق استان گلستان (مطالعه موردی: مراتع گمیشان)

به منظور تعیین رژیم غذایی گوسفند دالاق، مراتع قشلاقی دشت گمیشان انتخاب شد. نخست محدودۀ چرای دام مشخص شد. سپس، وضعیت مرتع و ترکیب گیاهی، به روش ارزش مرتع، و گرایش، به روش ترازوی گرایش، تعیین شد. زمان برداشت در دو دورة چرایی ـ هفتة اول آبان 1389 و هفتة آخر فروردین 1390 ـ در دو بازة چرای روزانه (صبح ساعت 7- 11 و عصر ساعت 13- 17)، به مدت پنج روز متوالی، انجام شد. با استفاده از روش مشاهدة مستقیم، شم...

متن کامل

بررسی تأثیر کودهای ازته و فسفره روی کیفیت علوفه Eruca sativa در مراتع قشلاقی مراوه‌تپه استان گلستان

تعیین کیفیت علوفه یکی از مهمترین عواملی است که برای مدیریت صحیح مراتع لازم است. به­کاربردن کودهای ازته و فسفره باعث افزایش کیفیت علوفه مراتع می‌شود. در این تحقیق کیفیت علوفه Eruca sativa در طی 3 سال (83، 84 و 85) در 2 منطقه سرتخت و شیبدار شمالی مراتع مراوه‌تپه مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور 0، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار کود ازته و 0 و 25 کیلوگرم در هکتار کود فسفره به­کار رفت. شاخصهای تعیین کیف...

متن کامل

بررسی و تحلیل عوامل اقتصادی اجتماعی مؤثر در تخریب و کاهش سطح مراتع (مطالعه موردی: مراتع قشلاقی جویبار- استان مازندران)

عوامل متعددی باعث تخریب و کاهش سطح مراتع قشلاقی می‌گردد که به طور دقیق و ریشه‌ای‌، به ویژه در حوزه‌های اقتصادی و اجتماعی، تحقیق و بررسی نشده‌اند و سهم و نقش آنها در تخریب منابع طبیعی مشخص نشده است. بنابراین، ضرورت دارد در برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری در بخش منابع طبیعی به ویژه مراتع، به نیروهای محرک انسانی در کنار نیروهای محرک فیزیکی توجه شود. هدف تحقیق حاضر شناخت عوامل اقتصادی- اجتماعی مؤثر بر کا...

متن کامل

بررسی تأثیر کودهای ازته و فسفره روی کیفیت علوفه eruca sativa در مراتع قشلاقی مراوه تپه استان گلستان

تعیین کیفیت علوفه یکی از مهمترین عواملی است که برای مدیریت صحیح مراتع لازم است. به­کاربردن کودهای ازته و فسفره باعث افزایش کیفیت علوفه مراتع می شود. در این تحقیق کیفیت علوفه eruca sativa در طی 3 سال (83، 84 و 85) در 2 منطقه سرتخت و شیبدار شمالی مراتع مراوه تپه مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور 0، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار کود ازته و 0 و 25 کیلوگرم در هکتار کود فسفره به­کار رفت. شاخصهای تعیین کیف...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 26  شماره 1

صفحات  73- 88

تاریخ انتشار 2019-05-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023